Strona utworzona w oparciu
o folder
"Janów Lubelski - Leśny Skarbiec"
wydany przez Urząd Miejski
w 2008 r.
Foto: Andrzej Wediuk

i archiwum UM

 

Aktualizacja: 6 listopada 2008 r.

 

 

 

JANÓW LUBELSKI

Janów Lubelski jest miastem stawiającym na dynamiczny rozwój, dbającym zarówno o zachowanie wysokich walorów naturalnych, jak również bogatej tradycji i kultury lokalnej.

Janów Lubelski jako subregionalny ośrodek rozwoju stanowi siedzibę blisko 50 tysięcznego powiatu, jest lokalnym centrum gospodarczym, oświatowym i kulturalnym.

Janów Lubelski posiada znakomite położenie geograficzne. Miasto i Gmina Janów Lubelski położone są we wschodniej Polsce, w południowo-zachodniej części województwa lubelskiego. Przez miasto biegnie główna arteria komunikacyjna tej części Europy i wschodniej Polski. Jest to trasa nr 19, prowadząca z Sankt Petersburga do Budapesztu wzdłuż granicy Unii Europejskiej. Posiada ona status drogi krajowej, która w niedalekiej przyszłości ma stać się drogą ekspresową. 

Przez Janów Lubelski biegnie też droga krajowa nr 74, łącząca Piotrków Trybunalski (jeden z ważniejszych węzłów komunikacyjnych w centrum Polski) z przejściem granicznym w Zosinie z Ukrainą.

Odległość od przejść granicznych:

- Ukraina (Hrebenne 120 km, Zosin 130 km)

- Białoruś (Terespol 220 km),

- Słowacja (Barwinek 200 km).

Janów Lubelski to gmina miejsko-wiejska. Zamieszkuje ją ponad 16,5 tys. mieszkańców, w tym 75% to ludność miejska. Gmina Janów Lubelski zajmuje ogółem powierzchnię 17 824 ha. Znaczną jej część pokrywają lasy, stanowiące 60% powierzchni. Taka struktura gruntów powoduje, że Janów Lubelski jest regionem ze zdecydowaną przewagą walorów naturalnych.

Lokacja miasta przywilejem królewskim Władysława IV w 1640 roku ma ścisły związek z objawieniami Matki Bożej miejscowemu bednarzowi Wojciechowi Boskiemu. Założycielką miasta była Katarzyna z Ostrogskich Zamoyska, żona drugiego ordynata Tomasza Zamoyskiego. Na cześć Hetmana Jana Zamoyskiego początkowa nazwa miasta Biała została zmieniona na Janów. Od tej pory miasto było ściśle związane z Ordynacją Zamojską i nazywane Janowem Ordynackim. Tutaj na początku XIX w. przeniesiono władze Obwodu Zamojskiego. Janów stał się centrum administracyjnym tego obszaru na okres ponad stu lat.

W czasie II wojny światowej miasto bardzo ucierpiało. Bombardowanie Janowa we wrześniu 1939 roku zniszczyło je w 85%. Powojenna odbudowa nie zawsze respektowała historyczne walory miasta. Obecnie trwają wzmożone wysiłki mające na celu przywrócenia pierwotnego charakteru historycznemu centrum. W szczególności Rynek Starego i Nowego Miasta nabiera nowego blasku w ramach szeroko zakrojonego Programu Rewitalizacji.

Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Różańcowej

Janów Lubelski od kilkuset lat jest celem pielgrzymowania. W sercu miasta położone jest Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, gdzie w miejscu objawienia stoi często odwiedzana przez pielgrzymów i turystów "Kaplica Zjawienia". Znajduje się w niej XVII-wieczna rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem, zaś pod kaplicą bije źródełko słynące z uzdrawiających właściwości, szczególnie dla osób z chorobami oczu. Centrum Sanktuarium i jednocześnie podominikańskiego zespołu klasztornego stanowi jednak Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela będący klejnotem barokowej architektury. Obiekt i przylegający do niego Klasztor OO Dominikanów został ufundowany przez Ordynatów Zamoyskich, stając się jednym z najliczniejszych ośrodków dominikańskich w tej części Polski. Charakter bazylikowy kościoła, z 11 ołtarzami utrzymanymi w stylu rokoko, podkreśla ołtarz główny z cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej wzorowanym na wizerunki Matki Bożej Śnieżnej z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie.

 Janów Lubelski stanowi jeden z nielicznych przykładów miast budowanych zgodnie z renesansową ideą miasta idealnego, podobnie jak Kraków czy Zamość. Centrum miasta stanowi Stary Rynek, od którego uliczki prowadzą w cztery strony świata. Na przedłużeniu osi północ-południe położone jest Nowe Miasto z zabytkowym Parkiem Miejskim - jednym z pierwszych publicznych ogrodów spacerowych w Królestwie Polskim. Niezwykły klimat tego miejsca podkreśla urokliwa fontanna, skłaniająca do odpoczynku i wytchnienia w skwarne letnie dni.

W Nowym Mieście nadal wyczuwa się tchnienie historii Ordynacji Zamojskiej. Zachowało się niewiele, lecz bardzo charakterystycznych budynków poordynackich łączących w sobie styl kamienicy i polskiego dworku. Przykładem jest "Dom Naczelnika Obwodu" z początku XIX w. oraz "Dom Komisarza Powiatu" z amfiladowym układem pomieszczeń i sienią w centrum. Kancelaria władz Obwodu Zamojskiego wyróżnia się natomiast spośród parterowej zabudowy piękną geometryczną bryłą utrzymaną w stylu XIX wiecznej kamienicy miejskiej. Uwagę przykuwają także budynki dawnych kasyn oficerskich z charakterystycznymi, szerokimi połaciami dachowymi i małymi okienkami.

Bogatą, chociaż ponurą historię kryją budynki dawnego więzienia carskiego. Na terenie Królestwa Polskiego było to jedno z najcięższych więzień politycznych. Obecnie mieści się tu Muzeum Regionalne z ciekawymi zbiorami historycznymi, archeologicznymi i etnograficznymi.

W mieście pozostało wiele pamiątek z czasów, gdy Janów "stał rzemiosłem". Najbardziej okazałą jest kompleks Mieszczańskiego Browaru Udziałowego z 1905 roku, będącego obecnie jednym z ostatnich lokalnych browarów w Polsce. O majętności rzemieślników janowskich świadczy budynek Sukiennika Wiśniewskiego położony na placu Ordynacji, projektu budowniczego Zamoyskich - Halaburda. W okresie XX-lecia międzywojennego zamieszkiwał tu Pierwszy Ułan Rzeczypospolitej Władysław Belina-Prażmowski.

Miasto obfituje w urokliwe miejsca, łączące osobliwości przyrody oraz bogate tradycje lokalnej kultury. Stoki Janowskie - naturalne źródlisko w centrum miasta, są unikatem na skalę europejską. Nad nimi usytuowany jest browar, stąd w Wielki Piątek przed wschodem słońca należy zaczerpnąć wody dla zapewnienia sobie zdrowia, urody i pomyślności.

Ciekawym punktem miasta jest Wystawa Przyrodnicza wraz z ekspozycją kolejki leśnej, przedstawiającą teraźniejszość i przeszłość Lasów Janowskich.

Warte odwiedzenia jest śródleśne uroczysko Kruczek z ciekawymi stacjami drogi krzyżowej oraz kaplicą św. Antoniego, gdzie jak głosi legenda, zatrzymał się święty w drodze z Leżajska do Radecznicy. W czasie II wojny światowej było to miejsce spotkań oddziałów partyzanckich, obecnie znajduje się tutaj kilka drewnianych rzeźb upamiętniających ten okres historii.

Uroczysko Kruczek ze stacjami drogi krzyżowej oraz kaplicą św. Antoniego.

 

JANÓW LUBELSKI
NA STARYCH FOTOGRAFIACH


JANÓW LUBELSKI DZISIAJ...

Janów Lubelski - rynek Starego Miasta.

Fragment ul. Jana Zamoyskiego.

Fontanna w Parku Miejskim.

Budynek Kancelarii władz
Obwodu Zamojskiego z pocz. XIX w.

Budynek dawnego więzienia carskiego.

Stoki Janowskie - naturalne źródlisko
w centrum miasta

Wystawa przyrodnicza w Nadleśnictwie...

...i ekspozycja kolejki leśnej..

 



:: Oficjalna strona Janowa Lubelskiego :: Telefony do Urzędu Miejskiego :: Plan miasta :: Baza turystyczna :: Przychodnie, apteki, zdrowie ::

::  Dyżury nocne aptek :: Komunikacja :: Kalendarz imprez :: Trasy rowerowe :: Muzeum Regionalne ::

:: Foto - galerie :: Regulamin utrzymania czystości i porządku w Gminie :: Prasa o Janowie Lubelskim ::